Bertus Weeramateur.Com
De
heiligen van IJsheiligen
Van oorsprong heeft IJsheiligen betrekking op de naamdagen
van de volgende katholieke heiligen:
• Mamertus 11 mei
• Pancratius 12 mei
• Servatius 13 mei
• Bonifatius 14 mei
Drie is het heiliggetal en daarom rekent men er in de meeste landen maar drie tot
de IJsheiligen. In sommige landen wordt Sint Mamertus niet meegeteld, in andere landen
hoort Sint Bonifatius er niet bij. Vroeger werd o.a. in Duitsland en Zwitserland
ook 15 mei (Sint Sophie) tot IJsheiligen gerekend.
Sint Mamertus (11 mei)
Mamertus
werd aan het begin van de vijfde eeuw in Vienne in Frankrijk geboren. Over zijn jeugdjaren
is zo goed als niets bekend. wel weten we dat hij de broer was van de beroemde dichter
filosoof Claudianus Mamertus. Hij was een gelovig man die graag priester wilde worden.
In het jaar 461 werd hij tot bisschop van zijn geboortestad Vienne gekozen. Tijdens
zijn ambtelijke periode kwam hij in aanvaring paus Hilarius (nov. 461 -
Toen
Mamertus bisschop was werd de stad door veel plagen overvallen. In een korte periode
werd zij verwoest door vuur en een aardbeving. Ziekten en oorlogen (vooral van de
Goten die het Romeinse Imperium vernietigden), waren voor de stad een zware beproeving.
In het jaar 470 kondigde Mamertus de zogenaamde Kruisprocessie aan ter voorkoming
van de vele rampen. Drie dagen voor 's Heren Hemelvaart trok er een bidprocessie
door de straten van de stad. Voor Goddelijke hulp en afwending van rampen. Deze processie
zou zich later over geheel Europa uitbreiden. Ook nu nog kent men het gebruik van
deze processie.
Op 11 mei 475, na een vruchtbare periode als bisschop, stierf Mamertus
in zijn stad.
Sint Pancratius (12 mei)
Pancratius werd geboren rond het jaar 290. Kort
na zijn geboorte stierf zijn moeder en zijn vader stierf het jaar daarop. Hij werd
door zijn oom Dionysius geadopteerd en rond het jaar 303 vertrokken zij naar Rome.
Keizer Diocletianus heerste over het keizerrijk en de christenvervolging was op haar
hoogtepunt. Het geloof in Christus stond gelijk aan het doodvonnis. Pancratius was
van deze redenering niet onder de indruk en met het vermogen dat hij van zijn ouders
had geërfd probeerde hij zoveel mogelijk christenen te helpen. Vooral het lot van
de gevangenen trok hij het meest aan. Zijn werkzaamheden werden verraden en tenslotte
werd hij voor de stadhouder van Rome gebracht. Hij schonk al zijn vermogen aan de
christengemeenschap van Rome en liet zich voor keizer Diocletianus leiden. Deze beloofde
hem alle heerlijkheden van het leven als Pancratius het geloof in Christus zou afzweren.
De intussen 14 jarige knaap liet zich niet van zijn geloofsovertuiging afbrengen.
Hierop sprak Diocletianus woedend het vonnis over Pancratius uit en op 12 mei 304
werd hij in het openbaar onthoofd. Zijn lichaam werd door de beulen voor de honden
achtergelaten. Een vrouw heeft het lichaam van Pancratius echter naar de catacomben
van Octavilla aan de Via Aurelia gebracht. Paus Symmachus (498 -
Sint Servatius (13 mei)
Servatius
was een van de eerste geloofsverkondigers in wat we nu Nederland noemen.
Zijn naam
Servatius of Sarbatius wijst op een oosterse oorsprong, waarschijnlijk Armenië. Betrokken
in de grote kerkelijke en politieke verwikkelingen van zijn tijd, moet hij een man
van betekenis zijn geweest. Zijn naam als bisschop (rond het jaar 340 benoemd) van
Tongeren komt voor in de lijst van de Gallische bisschoppen die de orthodoxe geloofsbelijdenis
van Sardica (343) ondertekenden tijdens de plaatselijke synode. Tijdens de synode
van Rimini (359) behoorde hij tot de verdedigers van het geloof in Jezus Christus,
de Zoon van God.
Servatius werd een van de felste tegenstanders van het Arianisme
en bestreed deze stroming waar maar mogelijk was. Hij werd door de leider van het
Gallische volk naar keizer Constantius II gezonden om daar voor het Gallische volk
te gaan pleiten. Servatius is vanuit Tongeren naar Maastricht gevlucht en heeft hier
nog een korte periode geleefd. Op 13 mei 384 is hij te Maastricht gestorven en ligt
begraven in de Sint Servaas basiliek van Maastricht.
Sint Bonifatius (14 mei)
Bonifatius
is de naam van verschillende personen die van alles hebben veranderd in de vroeg
middeleeuwse katholieke kerk.
De Bonifatius die bij IJsheiligen hoort is niet de bekende
Angelsaksische missionaris Bonifatius die van de noordelijke Nederlanden een christelijke
streek wilde maken. Later verplaatste hij zijn werkgebied naar het gebied ten noordoosten
van de Rijn. Toen hij in het jaar 754 een tweede poging deed om Friesland te kerstenen
werd hij met 52 gezellen vermoord bij Dokkum, en ligt begraven in het Duitse Fulda.
Deze Bonifatius heeft zijn feestdag op 5 juni.
Zijn naamgenoot Bonifatius die wel
bij IJsheiligen hoort was een Romeins burger, die in 307 de marteldood stierf tijdens
de christenvervolgingen onder keizer Diocletianus.
Over het leven van deze Bonifatius
is ons weinig bekend. Ook de werken die hij verricht heeft zijn niet aan de geschiedschrijvers
geopenbaard. Hij werd geboren in Rome in de derde eeuw. Hij zou ooit samen hebben
geleefd met de rijke Romeinse vrouw Aglae. Nadat zij zich bekeerd had tot het christendom
moest Bonifatius van haar naar Tarsus (Turkije). Hij had de opdracht om de relieken
van martelaren op te sporen en terug naar Rome te brengen. Tijdens deze reis kwam
hij tot inkeer en bekeerde zich tot het christendom. Hij bemerkte dat in deze Romeinse
stad de christenvervolging in volle gang was en hoe deze gelovige mensen gefolterd
en ter dood gebracht werden.
Bonifatius bekende zich openlijk tot het christendom
en werd door de soldaten van de keizer gevangen genomen en gefolterd. Op 14 mei 307
stierf hij de marteldood door in gloeiende pek geworpen te zijn. Zijn lichamelijke
resten werden door de begeleiders van Bonifatius naar Aglae teruggebracht als relieken
van een martelaar.
Sint Sophie (15 mei)
Sommige landen, waaronder Duitsland, Hongarije
en Zwitserland, rekenden in het verleden ook 15 mei (ook wel aangeduid als koude
Sophie) nog tot de IJsheiligen. Dat dateert uit de elfde eeuw, toen Sophie beschermelinge
van de vorst was. In het Alpengebied werden indertijd op die dagen vuren ontstoken
ter bescherming tegen de vorst.
Een feestdag in België, Duitsland, Hongarije, Nederland, Polen, Zwitserland.